بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار المجلد 103
اشاره
سرشناسه: مجلسی محمد باقربن محمدتقی 1037 - 1111ق.
عنوان و نام پدیدآور: بحارالانوار: الجامعه لدرر أخبار الائمه الأطهار تالیف محمدباقر المجلسی.
مشخصات نشر: بیروت داراحیاء التراث العربی [1440].
مشخصات ظاهری: ج - نمونه.
یادداشت: عربی.
یادداشت: فهرست نویسی بر اساس جلد بیست و چهارم، 1403ق. [1360].
یادداشت: جلد108،103،94،91،92،87،67،66،65،52،24(چاپ سوم: 1403ق.=1983م.=[1361]).
یادداشت: کتابنامه.
مندرجات: ج .24. کتاب الامامه. ج.52. تاریخ الحجه. ج67،66،65. الایمان و الکفر. ج.87. کتاب الصلاه . ج. 92،91 .الذکر و الدعا. ج. 94. کتاب السوم. ج.103.فهرست المصادر. ج.108.الفهرست.-
موضوع: احادیث شیعه — قرن 11ق
رده بندی کنگره: BP135/م3ب31300 ی ح
رده بندی دیویی: 297/212
شماره کتابشناسی ملی: 1680946
ص: 1
**[ترجمه]
سرشناسه : مجلسی، محمد باقربن محمدتقی، 1037 - 1111ق.
عنوان قراردادی : بحار الانوار .فارسی .برگزیده
عنوان و نام پدیدآور : ترجمه بحارالانوار/ مترجم گروه مترجمان؛ [برای] نهاد کتابخانه های عمومی کشور.
مشخصات نشر : تهران: نهاد کتابخانه های عمومی کشور، موسسه انتشارات کتاب نشر، 1392 -
مشخصات ظاهری : ج.
شابک : دوره : 978-600-7150-66-5 ؛ ج.1 : 978-600-7150-67-2 ؛ ج.2 : 978-600-7150-68-9 ؛ ج.3 : 978-600-7150-69-6 ؛ ج.4 978-600-715070-2 : ؛ ج.5 978-600-7150-71-9 : ؛ ج.6 978-600-7150-72-6 : ؛ ج.7 978-600-7150-73-3 : ؛ ج.8 : 978-600-7150-74-0 ؛ ج.10 978-600-7150-76-4 : ؛ ج.11 978-600-7150-83-2 : ؛ ج.12 978-600-7150-66-5 : ؛ ج.13 978-600-7150-85-6 : ؛ ج.14 978-600-7150-86-3 : ؛ ج.15 978-600-7150-87-0 : ؛ ج.16:978-600-7150-88-7 ؛ ج.17:978-600-7150-89-4 ؛ ج.18: 978-600-7150-90-0 ؛ ج.19:978-600-7150-91-7 ؛ ج.20:978-600-7150-92-4 ؛ ج.21: 978-600-7150-93-1 ؛ ج.22:978-600-7150-94-8 ؛ ج.23:978-600-7150-95-5
مندرجات : ج.1. کتاب عقل و علم و جهل.- ج.2. کتاب توحید.- ج.3. کتاب عدل و معاد.- ج.4. کتاب احتجاج و مناظره.- ج. 5. تاریخ پیامبران.- ج.6. تاریخ حضرت محمد صلی الله علیه وآله.- ج.7. کتاب امامت.- ج.8. تاریخ امیرالمومنین.- ج.9. تاریخ حضرت زهرا و امامان والامقام حسن و حسین و سجاد و باقر علیهم السلام.- ج.10. تاریخ امامان والامقام حضرات صادق، کاظم، رضا، جواد، هادی و عسکری علیهم السلام.- ج.11. تاریخ امام مهدی علیه السلام.- ج.12. کتاب آسمان و جهان - 1.- ج.13. آسمان و جهان - 2.- ج.14. کتاب ایمان و کفر.- ج.15. کتاب معاشرت، آداب و سنت ها و معاصی و کبائر.- ج.16. کتاب مواعظ و حکم.- ج.17. کتاب قرآن، ذکر، دعا و زیارت.- ج.18. کتاب ادعیه.- ج.19. کتاب طهارت و نماز و روزه.- ج.20. کتاب خمس، زکات، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، عقود و معاملات و قضاوت
وضعیت فهرست نویسی : فیپا
ناشر دیجیتالی : مرکز تحقیقات رایانه ای قائمیه اصفهان
یادداشت : ج.2 - 8 و 10 - 16 (چاپ اول: 1392) (فیپا).
موضوع : احادیث شیعه -- قرن 11ق.
شناسه افزوده : نهاد کتابخانه های عمومی کشور، مجری پژوهش
شناسه افزوده : نهاد کتابخانه های عمومی کشور. موسسه انتشارات کتاب نشر
رده بندی کنگره : BP135/م3ب3042167 1392
رده بندی دیویی : 297/212
شماره کتابشناسی ملی : 3348985
ص: 1
**[ترجمه]
مقدّمه
اشاره
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم الحمد للّه ربّ العالمین، و الصلاه و السلام علی رسوله محمّد و عترته الطاهرین و اللّعنه علی أعدائهم أجمعین.
و بعد: فهذا الجزء الّذی قدّمناه بین یدی القراء الکرام، یحوی بین دفّتیه أثرا خالدا ثمینا من الآثار القیّمه النفیسه، و تراثا ذهبیّا من تراث العلم و الثقافه و قد کان کنزا اختبی به فی زوایا المکتبات (1)
لم تصل إلیه ید الباحث منذ صدر من یمنی مؤلّفه الفذّ العبقریّ البطل، محبی دارس العلوم، و مجدّد الآثار و الرّسوم مولانا العلّامه محمّد باقر المجلسیّ، أسبغ اللّه علیه شآبیب رحمته، و أسکنه بحبوحه جنّه.
ألا و هو الّذی أسماه مؤلّفه العلّامه- فهرس مصنّفات الأصحاب- و حقیق أن نسمّیه فهرس مآخذ بحار الأنوار، و قد کان هو الأساس الأوّل لتألیف هذه الموسوعه الاسلامیّه الکبری، و الحجر الأساسیّ لتدوین هذه المدوّنه العلمیّه:
دائره معارف المذهب و الدین.
فقد کان- قدّس اللّه لطیفه- تنبّه إلی أنّ جلّ مؤلّفات أصحابنا الإمامیّه- رضوان اللّه علیهم- فی فنون الأخبار و شتّی الآثار، غیر منتظمه تنظیما یسهل للطالب أن یعثر منها علی ما یطلبه من دررها الجمان و لا مبوّبه أبوابا یردها الباحث الثقافیّ فیصدر منها بما یبتغیه من لئالیها الحسان، و لا ذات عناوین فنیّه(2) یلفت أنظار
ص: 5
1- 1. و لذلک لم یذکر هذا الکتاب القیم الثمین فی فهرس مؤلّفاته قدّس سرّه.
2- 2. فبعضها کالامالی( مجالس الشیخ الطوسیّ- مجالس المفید- مجالس الشیخ الصدوق، الاختصاص ...) لیس لاخبارها المتشتته المنثوره فیها عنوان أبدا، و لا تمتاز. مجالسها المتعدّده الشامله علی المواضیع المختلفه العلمیه الا بالتاریخ و مکان الانعقاد.
و بعضها کالمسانید( الاحتجاج- قرب الإسناد- دلائل الإمامه- عیون أخبار الرضا علیه السلام، نهج البلاغه، تحف العقول، صحیفه الرضا، مستطرفات السرائر ...) لا یوجد لاخبارها المجموعه فیها ترتیب الا من حیث الاسناد الی امام دون امام.
و بعضها کالتفاسیر(- تفسیر العیّاشیّ- تفسیر القمّیّ- تأویل الآیات الباهره تفسیر فرات، ...) انما تورد الأحادیث ذیل الآیات الکریمه تفسرها تنزیلا أو تأویلا من دون أن یکون لها نطاق.
و بعضها معموله علی وجه الصناعه( کتاب الخصال) معتمدا فی ترتیب أبوابها و تفصیل عناوینها علی الارقام الهندسیه، و هذا و ان کان فی نفسه طریفا، الا أنّه لا یجدی للباحث المتفحص عن شتّی مواضیع الکتاب.
و بعضها معموله کالمعاجم اللغویّه لترجمه المعانی المفرده تأویلا أو تفسیرا( معانی الاخبار) من دون أن یراعی فی ذلک ما روعی فی المعاجم اللغویه من ترتیب الکلمات علی الهجاء.
و هکذا سائر المؤلّفات التی عملت لها عناوین و فتحت الی مطالبها أبواب شارعه، لا یشفی العلیل و لا یروی الغلیل: تراهم ینظرون الی وجه من وجوه الحدیث و یقصدون معنی من معانیه فیوردونه فی باب عقدوه لذلک، و یذهلون عن سائر وجوهه و معانیه، کما أنهم قد یفتحون بابا و یخرجون فیه شطرا من الأحادیث المناسبه لعنوانه من دون استقصاء لها، مع أن المتتبع الباحث فی حاجه ماسه من استقصائها و دراستها و النظر إلیها، و لعلّ ما ترکوه أو غفلوا عنه أوضح و أبین أو أصح و أمتن.